|
 خوانندگان بسياري در سراسر دنيا، جايزه‌هاي ادبي را ملاکي براي خريد کتاب قرار مي‌دهند اما در ايران، وضعيت به‌گونه ديگري است و به‌نظرمي‌رسد معيار درستي براي جايزه‌هاي ادبي وجود ندارد. خوانندگان، تانها به خاطر اين‌که کتابي جايزه مهرگان و به‌ويژه جايزه‌هاي دولتي چون کتاب سال و فصل و پروين اعتصامي و جلال آل احمد را از آن خود کرده به سراغ تهيه کتاب نمي‌روند.
فريده خلعت‌بري، مدير نشر شباويز، نخستين ناشر ايراني است که جايزه بين‌المللي«عقاب زرين اعتبار و کيفيت» اروپا در سال 2011 را از آن خود کرده است. جايزه‌اي که از 27 سال پيش تاکنون، طي مراسم ويژه‌اي که در پايتخت اسپاانيا برگزار مي‌شود، در اختيار برترين کارآفرينان قرار مي‌گيرد. همچنين چند عنوان کتاب‌هاي شباويز در اسپانيا منتشر و با اسقبال خوانندگان روبه‌رو شده است. حتا بعضي از اين آثار به عنوان کتاب درسي دانش آموزان اسپانيايي شناخته شده‌اند.
مدير نشر شباويز براين باور است که در کشورهاي پيشرفته، کتاب‌هاي منتشر شده در اختيار مراجع ذي‌صلاح قرار مي‌گيرند و به دقت نقد و بررسي مي‌شوند. در واقع، کتاب است که در بوته داوري قرار مي‌گيرد بدون آن‌که داوران، نويسنده يا ناشر را مورد ارزيابي قرار دهند و رابطه را جايگزين ضابطه کنند. بي قصد و غرض، کتاب‌ها را بررسي مي‌کنند و امتياز مي‌دهند و هر کتابي امتياز بيشتري به‌دست آورد، به عنوان کتاب درسي انتخاب و معرفي مي‌شود.
خلعت‌بري با اشاره به اين‌که در ايران، ملاک درستي براي ارزيابي کتاب‌ها وجود ندارد مي‌گويد: متاسفانه ضوابط، جاي خود را به روابط داده‌اند و در بسياري موارد اين خود کتاب و ارزش‌هاي آن نيست که مورد داوري قرار مي‌گيرد. به همين خاطر است که خوانندگان، باور چنداني به جايزه‌هاي دولتي ندارند و اين‌گونه جايزه‌ها، معيار درست و خوبي براي علاقه‌مندان به کتاب نيست تا براساس آن به انتخاب و خريد کتاب بپردازند.
اين ناشر کتاب کودک و نوجوان، عدم اطلاع‌رساني درست را يکي ديگر از مشکلات حوزه نشر مي‌داند و مي‌گويد: از يک‌سو، اعتماد چنداني در ميان خوانندگان به جايزه‌هاي دولتي وجود ندارد از سوي ديگر، کتاب‌هايي هم که جوايز معتبر بين‌المللي يا خصوصي را به خود اختصاص مي‌دهند هم به درستي معرفي نمي‌شوند و در اختيار علاقه‌مندان قرار نمي‌گيرند. چند روزنامه و نشريه، کتاب‌هاي تازه را معرفي مي‌کنند يا کدام برنامه راديو يا تلويزيون به کتاب و کتاب‌خواني اهميت مي‌دهد؟ ناشران خصوصي چه درآمدي دارند تا بتوانند هزينه تبليغ خود در رسانه‌ها را بپردازند؟ بنابراين در ايران نه راهي براي معرفي يک اثر به مردم وجود دارد نه مرجع و منتقدي که به داوري بي‌طرفانه اثر و نه صاحب اثر بپردازد.
فريده خلعت بري، با اشاره به اين که قطع سهميه کاغذ و هدفمندي يارانه ها، تاثير مستقيم بر شمارگان کتاب‌ها داشته است مي گويد: ارشاد از يک سو، سهميه کاغذ را قطع کرده و از سوي ديگر به خريداري کتاب، از يک سري ناشران خاص مي پردازد؛ زماني هم که ارشاد از ناشري به هر دليل کتاب نخرد، سازمان آموزش و پرورش نيز چنين نمي کند و اين مساله موجب مي شود همه چيز در اختيار جمعي محدود قراربگيرد و روابط جايگزين ضوابط شود. منبع:خبرگزاري ميراث فرهنگي | 
